کد مطلب:276402 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:115

شباهت به ادریس
ادریس علیه السلام جدّ پدر نوح علیه السلام است كه نامش اخنوخ بوده، خداوند او را به جایگاه بلندی بالا برد؛ گفته می شود: به آسمان چهارم بالا رفت. و گفته می شود كه به آسمان ششم برده شد.

در مجمع البیان از مجاهد نقل كرده كه گفت: ادریس به آسمان بالا برده شد، همان گونه كه عیسی به آسمان برده شد، و او زنده است و نمرده. و دیگران گفته اند: بین آسمان چهارم و پنجم قبض روح شده است. این معنی از امام باقرعلیه السلام نیز روایت شده است. [1] قائم علیه السلام را نیز خداوند به جایگاه والایی به آسمان برد.

ادریس علیه السلام را خداوند بر بال فرشته ای نشانید كه در فضای آسمان او را به پرواز درآورد، چنان كه علی بن ابراهیم قمی از پدرش از محمد بن ابی عمیر از كسی كه برای او حدیث گفته بود، نقل كرده كه گفت: امام ابوعبد اللَّه صادق علیه السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالی بر فرشته ای از فرشتگان غضب كرد و بال هایش را بُرید، و او را در یكی از جزیره های دریا افكند؛ پس زمانی طولانی - كه خدا می داند - در آن دریا ماند. و چون خداوند ادریس را به رسالت برانگیخت، آن فرشته نزد وی آمد و گفت: ای پیغمبر خدا! دعا كن خداوند از من راضی شود و بال هایم را برگرداند. ادریس فرمود: آری، [چنین خواهم كرد] . آن گاه از پروردگار درخواست نمود، و خداوند بال های آن فرشته را بازگرداند و از او راضی شد، سپس آن فرشته به ادریس گفت: آیا حاجتی داری؟ فرمود: آری! دوست دارم مرا به آسمان بالا ببری تا به ملك الموت نگاه كنم، چون با یاد او زندگی ندارم. پس فرشته او را برگرفت و بر بال های خود به آسمان ها برد تا به آسمان چهارم رسید كه ناگهان دید ملك الموت سر خود را از روی تعجب حركت می دهد. ادریس بر ملك الموت سلام كرد و به او گفت:



[ صفحه 256]



چرا سرت را تكان می دهی؟ گفت: چون خداوند به من امر فرمود كه تو را بین آسمان چهارم و پنجم قبض روح كنم. گفتم: پروردگارا! چگونه این كار را انجام دهم و حال آن كه غلظت آسمان چهارم به مقدار پانصد سال راه است و از آسمان چهارم تا آسمان سوم مقدار پانصد سال راه است و غلظت آسمان سوم نیز پانصد سال است، و هر آسمان از مابین آن به همین ترتیب است، این چگونه شدنی است؟ سپس او را بین آسمان چهارم و پنجم قبض روح نمود. و همین است كه خداوند می فرماید: «وَرَفَعْناهُ مَكاناً عَلِیّاً»؛ و ما او را به جایگاه بلندی رسانیدم. و بدین جهت او را ادریس نامیدند كه كتاب های بسیار درس می گفت. [2] و گفته می شود كه او در بهشت زنده است، و این قول مروی از ابن عباس است.

قائم علیه السلام را هم روح القدس بر بال خود گرفت و به آسمان ها برد. در حدیثی كه در كتاب كمال الدین از حكیمه نقل شده، در باب میلاد حضرت قائم علیه السلام آمده است: پس امام حسن عسكری علیه السلام فرزندش را گرفت، در حالی كه كبوترها بالای سرش پرواز می كردند، آن گاه امام به یكی از كبوترها بانگ زد كه: او را بردار و حفظ كن و هر چهل روز به ما برگردان. آن كبوتر او را برگرفت و به سوی آسمان پرواز كرد؛ بقیه كبوترها نیز پیروی كردند. آن گاه شنیدم كه حضرت ابومحمد (امام عسكری علیه السلام) می فرمود: تو را به كسی می سپارم كه مادر موسی فرزنش را به او سپرد. نرجس گریه كرد، آن حضرت به او فرمود: آرام باشد كه شیر جز از پستان های تو بر او حرام است و به زودی به تو باز خواهد گشت، چنان كه موسی به مادرش بازگردانده شد. خدای - عزّوجلّ - می فرماید: «فَرَدَدْناهُ إِلی أُمِّهِ كَیْ تَقَرَّ عَیْنُها وَلا تَحْزَنَ»؛ [3] سرانجام ما او را به مادرش بازگرداندیم تا دیده اش روشنی یابد، و غمگین نشود.

حكیمه گوید: عرض كردم: این پرنده چیست؟ فرمود: این روح القدس است كه موكّل به امامان است. آن ها را تسدید و توفیق می دهد و به علم تربیت می كند.... [4] .



[ صفحه 257]



ادریس علیه السلام از قومش غایب شد، هنگامی كه می خواستند او را بكشند - چنان كه در حدیثی از حضرت باقرعلیه السلام آمده است -. قائم علیه السلام نیز همین طور، هنگامی كه دشمنان می خواستند آن حضرت را بكشند، غایب شد. چنان كه در بحث ظلم دشمنان بر آن حضرت در حرف «ظ» گذشت.

غیبت ادریس علیه السلام به طول انجامید به حدّی كه شیعیان و پیروان او در سختی و شدّت و فشار واقع شدند. قائم - عجّل اللَّه فرجه الشریف - نیز غیبتش طولانی است تا جایی كه شیعیانش به منت های سختی و فشار و مشقّت واقع شوند. در بحار از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله روایت شده كه فرمود: پیوسته وضع شما چنین خواهد بود تا این كه در میان فتنه و جور، كسی متولّد شود كه مردم او را نشناسند. آن گاه زمین به حدّی از ظلم و ستم پر شود كه هیچ كس نتواند «اللَّه» بگوید [و نام حقّ ببرد] سپس خداوند - عزّوجلّ - مردی از من و از عترت من برانگیزد كه او زمین را پر از عدل سازد، هم چنان كه قبل از او آن را پر از ظلم و ستم كرده باشند. [5] .

و از امیر المؤمنین علیه السلام مروی است كه فرمود: البته زمین پر از ظلم و جور می شود، تا جایی كه كسی - جز مخفیانه - اللَّه نگوید. سپس خداوند قومی صالح را می آورد كه آن را پر از قسط و عدل نمایند، چنان كه پر شده است از ظلم و جور. و در حرف «ف» بعضی دلایل گذشت.

وقتی غیبت ادریس علیه السلام به طول انجامید، مردم بر توبه اتفاق كردند و به سوی خدا بازگشتند؛ خداوند متعال هم او را ظاهر ساخت و شدّت و بدی را از آنان دور كرد. قائم - عجّل اللَّه فرجه الشریف - نیز همین طور است كه اگر مردم بر توبه اتّفاق كنند و تصمیم قطعی بر یاری اش داشته باشند، خدای تعالی او را ظاهر خواهد ساخت - كه ان شاء اللَّه در بخش هشتم مطالبی در این باره خواهد آمد.

هنگامی كه ادریس علیه السلام ظهور كرد، پادشاه ستمگر و مردم برای او تسلیم شدند. قائم - عجّل اللَّه فرجه الشریف - نیز چنین است: هرگاه ظاهر شود، پادشاهان و امرای جبّار و مردم عالم به آن حضرت می گروند و سر فرود می آورند. اگر بخواهید بیش از این بر احوال



[ صفحه 258]



ادریس اطلاع یابید به كتاب های مفصلی مانند كمال الدین و بحار و حیات القلوب مراجعه كنید، ما اگر بیش از این در این باره مطالبی ذكر كنیم از منظور اصلی مان می مانیم، لذا به همین مقدار اكتفا می كنیم، امید آن كه خداوند ما را با اولیای خود محشور گرداند.


[1] مجمع البيان: 519:6.

[2] تفسير القمي: 51:2.

[3] سوره قصص، آيه 13.

[4] كمال الدين: 428:2.

[5] بحار الانوار: 68:51.